Bộ phim Public Enemies (kẻ thù quốc gia)do Michael Mann đạo diễn thuộc thể loại phim hình sự lấy bối cảnh nước Mỹ thời kỳ Đại trì trệ (Great Depression) thập niên 1930. Phim dựa vào cuốn sách biên khảo “Public Enemies: America's Greatest Crime Wave và Birth of the FBI” (Làn sóng tội ác lớn nhất của nước Mỹ và Ngày sinh FBI), 1933–34 của tác gỉa Bryan Burrough.
Kể lại một thời kỳ lịch sử đen tối của nước Mỹ
Trong Public Enemies không có những con robot khổng lồ hay hiệu quả đặc biệt mà có nhiều đoạn phim dành cho những khán giả muốn có chút tư duy khi xem phim. Nội dung Public Enemies xoay quanh trò chơi mèo vờn chuột giữa một bên là mọt tên cướp ngân hàng và cũng là kẻ thù số một của công chúng Mỹ có cái tên ấn tượng John Dillinger (Johnny Depp) và một bên là Melvin Purvis (Christian Bale), một G-Man (nhân viên FBI) được giao trọng trách đưa y ra trước công lý. Ngoài việc triệt hạ John Dillinger, Purvis còn phải xoá sổ những tay gangster khác như Baby Face Nelson và Pretty Boy Floyd (Channing Tatum), những kẻ gây ra làn sóng tội ác kinh hoàng tại vùng Trung Tây nước Mỹ cùng thời điểm với sự ra đời của Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) vào những năm đầu thập niên 1930. Dillinger thuộc mô típ nhân vật quen thuộc của Mann: một kẻ đi cướp ngân hàng, bị bắt, vượt ngục và lại bị bắt nữa; cứ thế cho đến khi y bị bắn gục. Nhân vật Billie Fréchette (do Marion Cotillard, đoạt giải Oscar với bộ phim La Vie en rose đóng) người yêu của Dillinger có tính cách na ná nhân vật trong bộ phim Heat chuyển thể từ cuốn truyện cùng tên của nhà văn Amy Brenneman do Mann đạo diễn. Cô ả nhắc tên cướp về những nguy hiểm do con đường y chọn nhưng lại sẵn sàng ngả vào vòng tay y cho dù y không nghe theo lời khuyên của ả. Mann đã lặp lại chính mình phần nào trong Public Enemies. Xem phim, khán giả thấy có hơi hám của Heat, đặc biệt ở những cảnh đấu súng.
Là đạo diễn thích tìm những diễn viên chuyên đóng loại vai A để thử nghiệm loại vai B anh ta chưa đóng bao giờ, lần này Mann chọn Depp cho trò chơi của mình, như ông đã từng chọn Will Smith cho bộ phim quyền Anh Ali (2001) hay Tom Cruise cho Collateral (2004). Nhưng có vẻ như Mann không thành công lắm ở cuộc thử nghiệm này khi cho Depp mang súng. Đối với nhiều nhà phê bình, Dillinger chỉ giống Depp ở xương gò má. Ngoài ra họ không có điểm chung nào. Nhìn Depp trong vai Dillinger người ta thấy chất hài nhiều hơn chất gangster. Tuy nhiên, đây có thể lại là yếu tố thu hút khán giả thời đại hiện nay. Quay sang Christian Bale, diễn viên đang nổi lên tại Hollywood sau khi thành công với Batman, nay với vai Purvis trong Public Enemies, anh có vẻ như chưa thoát khỏi cái xác Người dơi của mình. Vai diễn của anh được xem là thất bại.
Depp hiện là “diễn viên quyền lực nhất Hollywood” về phía nam giới, đặc biệt là sau thành công bất ngờ với loạt phim hải tặc nên việc các chương trình quảng cáo cho phim tập trung vào anh là điều dễ hiểu. Nhưng phải thừa nhận một điều: kẻ đóng vai thuyền trưởng Jack Sparrow trong Pirates of Caribbean đã qua mặt người dơi Bruce Wayne trong phim này.
Public Enemies khởi quay tại Columbus, Wisconsin ngày 17.3.2008 và tiếp tục quay tại Chicago, Illinois; Oshkosh, Wisconsin; Beaver Dam, Wisconsin; Milwaukee, Wisconsin; Madison, Wisconsin và nhiều nơi khác ở Wisconsin cho đến cuối tháng 6.2008. Little Bohemia Lodge ở Manitowish Waters, Wisconsin, nơi diễn ra cuộc đọ súng dữ dội năm 1934 giữa Dillinger và FBI cũng được chọn làm điểm quay phim cùng với thị trấn Crown Point, Indiana, nơi Dillinger bị tù và vượt ngục.
Các diễn viên và vai diễn của họ:
- Johnny Depp, vai John Dillinger, một tên cướp ngân hàng thông minh và thủ đoạn biết lợi dụng báo chí để đánh bóng tên tuổi mình.
- Christian Bale, vai Melvin Purvis, một nhân viên FBI được đích thân giám đốc FBI J. Edgar Hoover chọn cầm đầu cuộc săn bắt Dillinger.
- Marion Cotillard, vai Billie Frechette, bạn gái của Dillinger.
- Channing Tatum, vai Pretty Boy Floyd, một tên cướp ngân hàng bị truy nã tội giết người.
- Giovanni Ribisi, vai Alvin Karpis, tên tội phạm nổi tiếng nhờ liên minh với băng Barker vào thập niên 1930. Y là người cuối cùng trong danh sách “Public Enemy” bị rơi vào tay pháp luật.
- Emilie de Ravin, vai Anna Patzke, một thủ quĩ nhân hàng bị Dillinger bắt làm con tin và thả ra sau đó.
- Stephen Dorff, vai Homer Van Meter, một tên cướp ngân hàng, đồng bọn của Dillinger và Baby Face Nelson.
- Billy Crudup, vai J. Edgar Hoover, giám đốc đầu tiên của FBI.
- Leelee Sobieski, vai Polly Hamilton, bạn gái cuối cùng của Dillinger, kẻ không cần biết đến quá khứ của tình nhân.
- Jason Clarke, vai John "Red" Hamilton, một tên cướp ngân hàng đến từ Canada, bạn của Dillinger.
- Bill Camp, vai Frank Nitti, cánh tay mặt của tên gangster khét tiếng Al Capone và là trùm băng tại Chicago Outfit.
- Stephen Graham, vai Baby Face Nelson, một tay cướp ngân hàng mà sau khi Dillinger chết vào tháng 7.1934 đã được đưa lên đầu danh sách tội phạm bị truy nã “Public Enemy” của nước Mỹ.
- Richard Short, vai Samuel P. Cowley, nhân viên FBI hạ gục được Baby Face Nelson nhưng bị thương gần chết tại Barrington, Illinois trong một cuộc đọ súng kinh hoàng.
Quá trình sản xuất
Thoạt đầu, nhà văn Bryan Burrough định tập hợp một số tài liệu về nạn tội ác thời kỳ Đại trì trệ là để làm loạt phim ngắn cho kênh TH HBO trong cương vị phụ trách sản xuất phối hợp với hãng phim Tribeca Productions do diễn viên Robert De Niro làm chủ. Nghe tin này, một hãng phim mời Burrough viết kịch bản cho bộ phim nhựa. Tuy nhiên, sau đó, Burrough thay đổi ý định. Ông chuyển sang biên soạn hẳn một cuốn sách đầy đủ về thời kỳ này. Burrough bỏ ra hai năm và ý tưởng về loạt phim ngắn cũng không còn. Mùa hè 2004, khi cuốn sách được xuất bản, Burrough yêu cầu HBO hủy hợp đồng đã ký về loạt phim ngắn TH mà hai bên đã thông qua trước đó. HBO đồng ý và quyền làm phim được bán lại cho các công ty do Michael Mann và Leonardo DiCaprio làm đại diện. DiCaprio cũng quan tâm đến việc đóng vai John Dillinger. 3 năm tiếp theo, Burrough không nghe DiCaprio nhắc lại ý đồ này. Lý do, anh bận đóng bộ phim ShutterIsland của đạo diễn Martin Scorsese. Năm 2007, Mann quay trở về với dự án Public Enemies. Ông được hãng phim Universal Pictures hỗ trợ. Ngoài cương vị đạo diễn, Mann còn hợp tác với Ronan Bennett và Ann Biderman ở khâu kịch bản. Ông mời Johnny Depp đóng vai Dillinger.
Sau khi đọc qua kịch bản phim, dù không đồng ý về sự chính xác lịch sử trong kịch bản nhưng Burrough vẫn thông qua để tăng thêm tính hấp dẫn cho phim. Mann quyết định chọn Wisconsin làm điểm quay phim chính vì ở đây còn nhiều toà nhà cổ của thời kỳ Đại trì trệ, đỡ cho việc phải cải tạo lại phim trường.
Tại Mỹ, Public Enemies được MPAA xếp loại R vì tính bạo lực băng đảng và ngôn từ dao búa của phim. Phim nhận được các ý kiến khen chê lẫn lộn nhưng được 64% khán giả đánh giá cao trên trang web ý kiến uy tín Rotten Tomatoes. Nhà phê bình nổi tiếng Roger Ebert cho phim 3,5/4 sao đồng thời khen ngợi Depp đã khá thành công trong loại vai mới. Tạp chí Rolling Stone cũng cho phim 3,5/4 sao. Tờ The New York Times đánh giá “Public Enemies của Michael Mann là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của một thời kỳ lịch sử khó quên của nước Mỹ”. Tuy nhiên, có một số nhà phê bình không thích bộ phim này. Ví dụ, nhà phê bình Liam Lacey đã chê phim “bóp méo hình ảnh Dillinger”. Nhà phê bình Richard Corliss của tạp chí TIME thì chê phim quá đặt nặng phần tư liệu lịch sử.
Ngày 5.3.2009, những đoạn phim đầu tiên của Public Enemies được quảng cáo trên mạng Internet và ngày 19.6 phim được chiếu giới thiệu tại Chicago cho báo chí và khách mời. Phim được công chiếu tại rạp ở Los Angeles ngày 23.6 trước khi công chiếu rộng rãi tại Bắc Mỹ từ 1.7.
Trong Public Enemies không có những con robot khổng lồ hay hiệu quả đặc biệt mà có nhiều đoạn phim dành cho những khán giả muốn có chút tư duy khi xem phim. Nội dung Public Enemies xoay quanh trò chơi mèo vờn chuột giữa một bên là mọt tên cướp ngân hàng và cũng là kẻ thù số một của công chúng Mỹ có cái tên ấn tượng John Dillinger (Johnny Depp) và một bên là Melvin Purvis (Christian Bale), một G-Man (nhân viên FBI) được giao trọng trách đưa y ra trước công lý. Ngoài việc triệt hạ John Dillinger, Purvis còn phải xoá sổ những tay gangster khác như Baby Face Nelson và Pretty Boy Floyd (Channing Tatum), những kẻ gây ra làn sóng tội ác kinh hoàng tại vùng Trung Tây nước Mỹ cùng thời điểm với sự ra đời của Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) vào những năm đầu thập niên 1930. Dillinger thuộc mô típ nhân vật quen thuộc của Mann: một kẻ đi cướp ngân hàng, bị bắt, vượt ngục và lại bị bắt nữa; cứ thế cho đến khi y bị bắn gục. Nhân vật Billie Fréchette (do Marion Cotillard, đoạt giải Oscar với bộ phim La Vie en rose đóng) người yêu của Dillinger có tính cách na ná nhân vật trong bộ phim Heat chuyển thể từ cuốn truyện cùng tên của nhà văn Amy Brenneman do Mann đạo diễn. Cô ả nhắc tên cướp về những nguy hiểm do con đường y chọn nhưng lại sẵn sàng ngả vào vòng tay y cho dù y không nghe theo lời khuyên của ả. Mann đã lặp lại chính mình phần nào trong Public Enemies. Xem phim, khán giả thấy có hơi hám của Heat, đặc biệt ở những cảnh đấu súng.
Là đạo diễn thích tìm những diễn viên chuyên đóng loại vai A để thử nghiệm loại vai B anh ta chưa đóng bao giờ, lần này Mann chọn Depp cho trò chơi của mình, như ông đã từng chọn Will Smith cho bộ phim quyền Anh Ali (2001) hay Tom Cruise cho Collateral (2004). Nhưng có vẻ như Mann không thành công lắm ở cuộc thử nghiệm này khi cho Depp mang súng. Đối với nhiều nhà phê bình, Dillinger chỉ giống Depp ở xương gò má. Ngoài ra họ không có điểm chung nào. Nhìn Depp trong vai Dillinger người ta thấy chất hài nhiều hơn chất gangster. Tuy nhiên, đây có thể lại là yếu tố thu hút khán giả thời đại hiện nay. Quay sang Christian Bale, diễn viên đang nổi lên tại Hollywood sau khi thành công với Batman, nay với vai Purvis trong Public Enemies, anh có vẻ như chưa thoát khỏi cái xác Người dơi của mình. Vai diễn của anh được xem là thất bại.
Public Enemies khởi quay tại Columbus, Wisconsin ngày 17.3.2008 và tiếp tục quay tại Chicago, Illinois; Oshkosh, Wisconsin; Beaver Dam, Wisconsin; Milwaukee, Wisconsin; Madison, Wisconsin và nhiều nơi khác ở Wisconsin cho đến cuối tháng 6.2008. Little Bohemia Lodge ở Manitowish Waters, Wisconsin, nơi diễn ra cuộc đọ súng dữ dội năm 1934 giữa Dillinger và FBI cũng được chọn làm điểm quay phim cùng với thị trấn Crown Point, Indiana, nơi Dillinger bị tù và vượt ngục.
- Johnny Depp, vai John Dillinger, một tên cướp ngân hàng thông minh và thủ đoạn biết lợi dụng báo chí để đánh bóng tên tuổi mình.
- Christian Bale, vai Melvin Purvis, một nhân viên FBI được đích thân giám đốc FBI J. Edgar Hoover chọn cầm đầu cuộc săn bắt Dillinger.
- Marion Cotillard, vai Billie Frechette, bạn gái của Dillinger.
- Channing Tatum, vai Pretty Boy Floyd, một tên cướp ngân hàng bị truy nã tội giết người.
- Giovanni Ribisi, vai Alvin Karpis, tên tội phạm nổi tiếng nhờ liên minh với băng Barker vào thập niên 1930. Y là người cuối cùng trong danh sách “Public Enemy” bị rơi vào tay pháp luật.
- Emilie de Ravin, vai Anna Patzke, một thủ quĩ nhân hàng bị Dillinger bắt làm con tin và thả ra sau đó.
- Stephen Dorff, vai Homer Van Meter, một tên cướp ngân hàng, đồng bọn của Dillinger và Baby Face Nelson.
- Billy Crudup, vai J. Edgar Hoover, giám đốc đầu tiên của FBI.
- Leelee Sobieski, vai Polly Hamilton, bạn gái cuối cùng của Dillinger, kẻ không cần biết đến quá khứ của tình nhân.
- Jason Clarke, vai John "Red" Hamilton, một tên cướp ngân hàng đến từ Canada, bạn của Dillinger.
- Bill Camp, vai Frank Nitti, cánh tay mặt của tên gangster khét tiếng Al Capone và là trùm băng tại Chicago Outfit.
- Stephen Graham, vai Baby Face Nelson, một tay cướp ngân hàng mà sau khi Dillinger chết vào tháng 7.1934 đã được đưa lên đầu danh sách tội phạm bị truy nã “Public Enemy” của nước Mỹ.
- Richard Short, vai Samuel P. Cowley, nhân viên FBI hạ gục được Baby Face Nelson nhưng bị thương gần chết tại Barrington, Illinois trong một cuộc đọ súng kinh hoàng.
Thoạt đầu, nhà văn Bryan Burrough định tập hợp một số tài liệu về nạn tội ác thời kỳ Đại trì trệ là để làm loạt phim ngắn cho kênh TH HBO trong cương vị phụ trách sản xuất phối hợp với hãng phim Tribeca Productions do diễn viên Robert De Niro làm chủ. Nghe tin này, một hãng phim mời Burrough viết kịch bản cho bộ phim nhựa. Tuy nhiên, sau đó, Burrough thay đổi ý định. Ông chuyển sang biên soạn hẳn một cuốn sách đầy đủ về thời kỳ này. Burrough bỏ ra hai năm và ý tưởng về loạt phim ngắn cũng không còn. Mùa hè 2004, khi cuốn sách được xuất bản, Burrough yêu cầu HBO hủy hợp đồng đã ký về loạt phim ngắn TH mà hai bên đã thông qua trước đó. HBO đồng ý và quyền làm phim được bán lại cho các công ty do Michael Mann và Leonardo DiCaprio làm đại diện. DiCaprio cũng quan tâm đến việc đóng vai John Dillinger. 3 năm tiếp theo, Burrough không nghe DiCaprio nhắc lại ý đồ này. Lý do, anh bận đóng bộ phim ShutterIsland của đạo diễn Martin Scorsese. Năm 2007, Mann quay trở về với dự án Public Enemies. Ông được hãng phim Universal Pictures hỗ trợ. Ngoài cương vị đạo diễn, Mann còn hợp tác với Ronan Bennett và Ann Biderman ở khâu kịch bản. Ông mời Johnny Depp đóng vai Dillinger.
Sau khi đọc qua kịch bản phim, dù không đồng ý về sự chính xác lịch sử trong kịch bản nhưng Burrough vẫn thông qua để tăng thêm tính hấp dẫn cho phim. Mann quyết định chọn Wisconsin làm điểm quay phim chính vì ở đây còn nhiều toà nhà cổ của thời kỳ Đại trì trệ, đỡ cho việc phải cải tạo lại phim trường.
Tại Mỹ, Public Enemies được MPAA xếp loại R vì tính bạo lực băng đảng và ngôn từ dao búa của phim. Phim nhận được các ý kiến khen chê lẫn lộn nhưng được 64% khán giả đánh giá cao trên trang web ý kiến uy tín Rotten Tomatoes. Nhà phê bình nổi tiếng Roger Ebert cho phim 3,5/4 sao đồng thời khen ngợi Depp đã khá thành công trong loại vai mới. Tạp chí Rolling Stone cũng cho phim 3,5/4 sao. Tờ The New York Times đánh giá “Public Enemies của Michael Mann là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của một thời kỳ lịch sử khó quên của nước Mỹ”. Tuy nhiên, có một số nhà phê bình không thích bộ phim này. Ví dụ, nhà phê bình Liam Lacey đã chê phim “bóp méo hình ảnh Dillinger”. Nhà phê bình Richard Corliss của tạp chí TIME thì chê phim quá đặt nặng phần tư liệu lịch sử.
Ngày 5.3.2009, những đoạn phim đầu tiên của Public Enemies được quảng cáo trên mạng Internet và ngày 19.6 phim được chiếu giới thiệu tại Chicago cho báo chí và khách mời. Phim được công chiếu tại rạp ở Los Angeles ngày 23.6 trước khi công chiếu rộng rãi tại Bắc Mỹ từ 1.7.
Ng.Hảo Dũng