Mùa thanh long ở Quận Cam: Rau vườn Việt trên đất Mỹ (kỳ 1)

Jolie · Aug 29, 2010

Mùa thanh long ở Quận Cam

Rau vườn Việt trên đất Mỹ (kỳ 1)

Hoa thanh long – ảnh: Thomas Trương/Viễn Đông

LTS: Sau biến cố năm 1975, nhiều người Việt tìm đường sang Mỹ tị nạn, liều mình vượt trùng dương với hai bàn tay trắng, hành trang là những chuỗi ngày gian khổ. Đến xứ Hoa Kỳ, họ tôi luyện tinh thần chịu khó quyết vươn lên. Nhưng rồi hồn quê như vẫn chất chứa trong lòng với nổi nhớ quê nhà, nhớ mẹ già, em thơ, nhớ vườn rau có “rau đắng mọc sau hè”… Kể từ số báo này, nhật báo Viễn Đông sẽ lần lượt giới thiệu đến quý độc giả loạt bài “Rau vườn Việt trên đất Mỹ” để ghi lại những nét sinh hoạt sống động trên mảnh vườn sau nhà của nhiều gia đình người Việt.

Nhiều người lúc đến được đất Mỹ vào những thập niên 80, 90 kể cho những người mới sang Mỹ định cư sau này biết rằng: Hồi xưa người Việt Nam tị nạn sống rải rác khắp nước Mỹ, ăn uống cũng theo kiểu Mỹ, nhiều lúc thèm nước mắm chấm rau cũng chỉ biết nhịn cho qua cơn thèm. Rồi dần dần có chợ Việt Nam, có tiệm ăn Việt Nam… và cho đến ngày nay, Quận Cam ở Nam Cali còn được xem là “Sài Gòn nhỏ”, thứ gì cũng có, từ cá mắm, khô cho tới trái cây nhiệt đới như xoài, mận, cóc, nhãn, cam, bưởi, thanh long, trái vừa to vừa ngọt hơn cả thanh long trồng ở Phan Rang, Phan Thiết bên Việt Nam. Ngoài ra rau vườn cũng đầy chợ. Không kể các loại rau cải hay củ “kiểu Mỹ” thì rau vườn như rau dấp cá, ngò ôm, huế, xả, húng nhũi, cần, cà tím, mướp, bạc hà… cho “còn thương rau đắng trồng sau nhà”. Đặc biệt ớt chỉ thiên thì hầu như nhà nào cũng có trồng vài cây cho đến cả mấy chục cây để vừa ăn vừa chừa cho mùa đông không có ớt.

Vào thời điểm nắng nóng này, đến khu vực Quận Cam thấy những giàn, những cột thanh long trái sai oằn đỏ cây, trông mà thấy thèm. Hễ mỗi lần chúng tôi xuống khu Little Sài Gòn từ freeway 22, lấy exit Magnolia, gặp đèn đỏ đầu tiên, là thấy một ngôi nhà Việt Nam trồng cả mấy chục gốc thanh long chiếm hết sân trước. Thanh long còn được cho bò thành cổng trông rất đẹp. Vài tuần trước đây, giàn cây cho bông xum xuê, giờ thì đã có trái ửng hồng.

Cũng trên đường Magnolia qua khỏi chợ Thuận Phát, rẽ vào khu mobile home, đa số những gia đình người Việt ở đây cũng giành hầu hết phần đất ít ỏi của nhà mình để trồng vài cột thanh long, ổi, bưởi…vài bụi xả, vài chậu ớt… Có những gia đình còn trồng cả mía, chuối nữa.

Vào các khu chợ Người Việt, ABC, Sài Gòn, Đà Lạt, Á Đông… thanh long cũng được bày bán với giá một trái bằng mấy ký so với ở Việt Nam.

Vào một vài con đường của khu người Việt sinh sống, tôi bắt gặp hình ảnh quen thuộc ngày nào ở quê nhà. Trên cái ghế, họ để một thau ổi, một thau thanh long bán cho người qua lại trong xóm. Cũng có một vài người mua rồi mang ra trước các chợ Việt bán lại kiếm lời. Nhưng đa số người Việt trồng cây trái để tạo cảnh cho sân vườn thêm ấm áp một khung cảnh hồn Việt, gợi nhớ quê nhà bao năm xa cách. Chính vì thế mà từ rau củ cho đến trái cây, có thì ăn, dư thì cho bà con họ hàng ăn lấy thảo.
Anh bạn tôi ở San Jose năm nào tới mùa hồng dòn cũng đóng cả thùng gởi xe đò Hoàng xuống cho tôi ăn, nhiều quá ăn không hết phải cho bà con bạn bè ăn tiếp.

Thật ra, thời buổi kinh tế khó khăn, người Việt ở Mỹ cũng tạo thói quen dạy truyền cho nhau, giới thiệu vườn rau, vườn cây ăn trái cho bà con bạn bè, rồi cho nhánh, cho cây con, cho giống để mang về trồng. Dần dần nhà nào cũng có cây trái rau củ ăn, khỏi phải mất công ra chợ, rồi phải tốn thêm ít tiền mua rau củ quả.

Ngày nay, nhiều điểm bán cây giống cũng nhập cảng được đủ các loại trái cây có gốc từ Việt Nam hay những nước nhiệt đới như Thái Lan, Mã Lai. Nhưng cũng tùy loại, tùy vùng, tùy mùa mà trồng được các loại rau, củ, quả… Đặc biệt vùng Nam Cali rất thích hợp để trồng các loại cây ăn trái rau quả nhiệt đới như kiểu Việt Nam. Riêng thanh long, ngoài loại cho ruột trắng, bây giờ còn nhiều giống thanh long ruột đỏ được trồng khắp nơi trên xứ Mỹ.