Nàng còn đứng tựa hiên tây,
570. Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ.

Câu 571 đến 586

Trông chừng khói ngất song thưa,
Hoa trôi trác thắm, liễu xơ xác vàng.
Tần ngần dạo gót lầu trang,
Một đoàn mừng thọ ngoại hương mới về,
575. Hàn huyên chưa kịp dã dề,
Sai nha bỗng thấy bốn bề xôn xao.
Người nách thước, kẻ tay dao;
Ðầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi.
Già giang một lão một trai,
580. Một dây vô lại buộc hai thâm tình.
Ðầy nhà vang tiếng ruồi xanh,
Rụng rời khung dệt, tan tành gói may.
Ðồ tế nhuyễn, của riêng tây,
Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham.
585. Ðiều đâu bay buộc ai làm ?
Này ai đang dậm, giật giàm bỗng dưng ?

Câu 587 đến 602

Hỏi ra sau mới biết rằng:
Phải tên xưng xuất là thằng bán tơ.

Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ,
590. Tiếng oan dậy đất, án ngờ lòa mây.
Hạ từ van vỉ suốt ngày,
Ðiếc tai lân tuất, phũ tay tồi tàn.
Rường cao rút ngược dây oan,
Dẩu là đá cũng nát gan, lọ người.
595. Mặt trông đau đớn rụng rời,
Oan này còn một kêu trời, nhưng xa.
Một ngày lạ thói sai nha,
Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.

Sao cho cốt nhục vẹn tuyền,
600. Trong khi ngộ biến tòng quyền biết sao ?
Duyên hội ngộ, đức cù lao,
Bên tình bên hiếu, bên nào nặng hơn ?

Câu 603 đến 618

Ðể lời thệ hải minh sơn,
Làm con trước phải đền ơn sinh thành.
605. Quyết tình nàng mới hạ tình:
"Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha !"
Họ Chung có kẻ lại già,
Cũng trong nha dịch lại là từ tâm.
Thấy nàng hiếu trọng tình thâm,
610. Vì nàng nghĩ cũng thương thầm xót vay.
Tính bài lót đó luồn đây,
Có ba trăm lạng việc này mới xuôi.
Hãy về tạm phó giam ngoài,
Dặn nàng qui liệu trong đôi ba ngày.
615. Thương tình con trẻ thơ ngây,
Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ!
Ðau lòng tử biệt sinh ly,
Thân còn chẳng tiếc, tiếc gì đến duyên !

Câu 619 đến 634

Hạt mưa sá nghĩ phận hèn,
620. Liều đem tấc cỏ quyết đền ba xuân.
Sự lòng ngỏ với băng nhân,
Tin sương đồn đại xa gần xôn xao.
Gần miền có một mụ nào,
Ðưa người viễn khách tìm vào vấn danh.
625. Hỏi tên rằng: "Mã Giám sinh."
Hỏi quê, rằng: "Huyện Lâm Thanh cũng gần."
Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.
Trước thầy sau tớ xôn xao,
630. Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang.
Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,
Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng !

Câu 635 đến 650

635. Ngại ngùng giợn gió e sương,
Nhìn hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày.
Mối càng vén tóc bắt tay,
Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai.
Ðắn đo cân sắc cân tài,
640. ẫp cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ.
Mặn nồng một vẻ một ưa,
Bằng lòng khách mới tùy cơ dặt dìu.
Rằng: "Mua ngọc đến Lam Kiều,
"Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường ?"
645. Mối rằng: "Ðáng giá nghìn vàng,
"Gấp nhà nhờ lượng người thương dám nài."
Cò kè bớt một thêm hai,
Giờ lâu ngã giá vâng ngoài bốn trăm.
Một lời thuyền đã êm giầm,
650. Hãy đưa canh thiếp trước cầm làm ghi.

Câu 651 đến 666

Ðịnh ngày nạp thái vu qui,
Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong !
Một lời cậy với Chung công,
Khất từ tạm lĩnh Vương ông về nhà.
655. Thương tình con trẻ cha già,
Nhìn nàng ông những máu sa ruột dàu:
"Nuôi con những ước về sau,
"Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi.
"Trời làm chi cực bấy trời,
660. "Này ai vu thác cho người hợp tan !
"Búa rìu bao quản thân tàn,
"Nỡ đầy đọa trẻ, càng oan khốc già.
"Một lần sau trước cũng là,
"Thôi thì mặt khuất chẳng thà lòng đau !"
665. Theo lời càng chảy dòng châu,
Liều mình ông rắp gieo đầu tường vôi.

Câu 667 đến 682

Vội vàng kẻ giữ người coi,
Nhỏ to nàng lại tìm lời khuyên can:
"Vẻ chi một mảnh hồng nhan,
670. "Tóc tơ chưa chút đền ơn sinh thành.
"Dâng thư đã thẹn nàng Oanh,
"Lại thua ả Lý bán mình hay sao ?
"Cỗi xuân tuổi hạc càng cao,
"Một cây gánh vác biết bao nhiêu cành.
675. "Lòng tơ dù chẳng dứt tình,
"Gió mưa âu hẳn tan tành nưóc non.
"Thà rằng liều một thân con,
"Hoa dù rã cánh, lá còn xanh cây.
"Phận sao đành vậy cũng vầy,
680. "Cầm như chẳng đỗ những ngày còn xanh.
"Cũng đừng tính quẩn lo quanh,
"Tan nhà là một thiệt mình là hai."

Câu 683 đến 698

Phải lời ông cũng êm tai,
Nhìn nhau giọt ngắn giọt dài ngổn ngang.
685. Mái ngoài họ Mã vừa sang,
Tờ hoa đã ký, cân vàng mới trao.
Trăng già độc địa làm sao ?
Cầm dây chẳng lựa buộc vào tự nhiên.
Trong tay đã sẵn đồng tiền,
690. Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì !
Họ Chung ra sức giúp vì,
Lễ tâm đã đặt, tụng kỳ cũng xong.