Trong quân có lúc vui vầy,
2290. Thong dong mới kể sự ngày hàn vi:
"Khi Vô Tích, khi Lâm Truy,
"Nơi thì lừa đảo, nời thì xót
thương.
"Tấm thân rày đã nhẹ nhàng,
"Chút còn ân oán đôi đường chưa
xong."
2295. Từ công nghe nói thủy chung,
Bất bình nổi trận đùng đùng sấm vang.
Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sàng,
Dưới cờ một lệnh vội vàng ruổi sao.
Ba quân chỉ ngọn cờ đào,
2300. Ðạo ra Vô Tích, đạo vào Lâm Truy,
Mấy người phụ bạc xưa kia,
Chiếu danh tầm nã bắt về hỏi tra.
Lại sai lệnh tiễn truyền qua,
Giữ giàng họ Thúc một nhà cho yên.
2305. Mụ quản gia, vãi Giác Duyên,
Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước mời.
Thệ sư kể hết mọi lời,
Lòng lòng cũng giận, người người chấp uy
!
Ðạo trời báo phục chỉn ghê,
2310. Khéo thay ! Một mẻ tóm về đầy nơi,
Quân trung gươm lớn giáo dài,
Vệ trong thị lập, cơ ngoài song phi.
Sẵn sàng tề chỉnh uy nghi,
Bác đồng chật đất, tinh kỳ rợp sân.
2315. Trướng hùm mở giữa trung quân,
Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi.
Tiên nghiêm trống chửa dứt hồi
Ðiểm danh trước dẩn chực ngoài cửa viên.
Từ rằng: "ân, oán hai bên,
2320. "Mặc nàng xử quyết báo đền cho
minh."
Nàng rằng: "Nhờ cậy uy linh,
"Hãy xin báo đáp ân tình cho phu.
"Báo ân rồi sẽ trả thù."
Từ rằng: "Việc ấy phó cho
mặc nàng."
2325. Cho gươm mời đến Thúc lang,
Mặt như chàm đổ, mình nhường giẽ giun.
Nàng rằng: "Nghĩa trọng nghìn
non,
"Lâm Truy người cũ, chàng còn nhớ
không ?
"Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng,
2330. "Tại ai, há dám phụ lòng cố
nhân ?
"Gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân,
"Tạ lòng dễ xứng, báo ân gọi là !
"Vợ chàng quỷ quái tinh ma,
"Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau !
2335. "Kiến bò miệng chén chưa lâu,
"Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho
vừa."
Thúc Sinh trông mặt bấy giờ,
Mồ hôi chàng đã như mưa ướt đầm.
Lòng riêng mừng sợ khôn cầm,
2340. Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai.
Mụ già, sư trưởng thứ hai,
Thoắt đưa đến trước vội mời lên trên:
Dắt tay mở mặt cho nhìn:
"Hoa Nô kia với Trạc Tuyền
cũng tôi.
2345. "Nhớ khi lỡ bước xẩy vời,
"Non vàng chưa dễ đền bồi tấm
thương.
"Nghìn vàng gọi chút lễ thường,
"Mà lòng phiếu mẩu mấy vàng cho cân
?"
Hai người, trông mặt tần ngần,
2350. Nửa phần khiếp sợ, nửa phần mừng
vui.
Nàng rằng: "Xin hãy rốn ngồi,
"Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù
!"
Kíp truyền chư tướng hiến phù,
Lại đem các tích phạm tù hậu tra.
2355. Dưới cờ, gươm tuốt nắp ra,
Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư.
Thoắtt trông nàng đã chào thưa:
"Tiểu thư cũng có bây giờ
đến đây ?
"Ðàn bà dễ có mấy tay,
2360. "Ðời xưa mấy mặt đời này mấy
gan ?
"Dễ dàng là thói hồng nhan,
"Càng cay nghiệt lắm càng oan trái
nhiều !"
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng, liệu điều kêu
ca.
2365. Rằng: "Tôi chút phận
đàn bà,
"Ghen tuông thì cũng người ta thường
tình,
"Nghĩ cho khi gác viết kinh,
"Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo.
"Lòng riêng riêng cũng kính yêu;
2370. "Chồng chung, chưa dễ ai chiều cho
ai.
"Trót lòng gây việc chông gai,
"Còn nhờ lượng bể thương bài nào
chăng ?"
Khen cho: "Thật đã nên rằng,
"Khôn ngoan đến mực nói năng phải
lời,
2375. "Tha ra thì cũng may đời,
"Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
"Ðã lòng tri quá thì nên,"
Truyền quân lệnh xuống trường tiền tha
ngay."
Tạ lòng lạy trước sân mây,
2380. Cửa viên lại dắt một dây dẩn vào,
Nàng rằng: "Lồng lộng trời
cao,
"Hại nhân, nhân hại sự nào tại ta
?"
Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên là ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
2385. Tú Bà cùng Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao ?
Lệnh quân truyền xuống nội đao,
Thề sao thì lại cứ sao gia hình,
Máu rơi thịt nát tan tành,
2390. Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời.
Cho hay muôn sự tại trời,
Phụ người, chẳng bỏ khi người phụ ta !
Mấy người bạc ác tinh ma,
Mình làm mình chịu kêu mà ai thương.
2395. Ba quân đông mặt pháp trường,
Thanh thiên, bạch nhật rõ ràng cho coi.
Việc nàng báo phục vừa rồi,
Giác Duyên vội vã gởi lời từ qui.
Nàng rằng: "Thiên tải nhất
thì,
2400. "Cố nhân đã dễ mấy khi bàn
hoàn.
"Rồi đây bèo hợp mây tan,
"Biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu
!"
Sư rằng: "Cũng chẳng mấy
lâu,
"Trong năm năm lại gặp nhau đó mà.
2405. "Nhớ ngày hành cước phương xa,
"Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri.
"Bảo cho hội ngộ chi kỳ,
"Năm nay là một nữa thì năm năm.
"Mới hay tiền định chẳng lầm,
2410. "Ðã tin điều trước ắt nhằm
việc sau.
"Còn nhiều ân ái với nhau,
"Cơ duyên nào đã hết đâu vội gì
?"
Nàng rằng: "Tiền định tiên
tri,
"Lời sư đã dạy ắt thì chẳng sai.
2415. "Họa bao giờ có gặp người,
"Vì tôi cậy hỏi một lời chung
thân."
Giác Duyên vâng dặn ân cần,
Tạ từ thoắt đã dời chân cõi ngoài.
Nàng từ ân oán rạch ròi,
2420. Bể oan dường đã vơi vơi cạnh lòng.
Tạ ân lạy trước Từ công:
"Chút thân bồ liễu nào mong có rày !
"Trộm nhờ sấm sét ra tay,
"Tấc riêng như cất gánh đầy đổ đi
!
2425. "Chạm xương chép dạ xiết chi,
"Dễ đem gan óc đền nghì trời mây
!"
Từ rằng: "Quốc sĩ xưa nay,
"Chọn người tri kỷ một ngày được
chăng ?
"Anh hùng tiếng đã gọi rằng,
2430. "Giữa đường dẩu thấy bất bằng
mà tha !
"Huống chi việc cũng việc nhà,
"Lọ là thâm tạ mới là tri ân.
"Xót nàng còn chút song thân,
"Bấy nay kẻ Việt người Tần cách xa.
câu 2435 đến 2450
2435. "Sao cho muôn dặm một nhà,
"Cho người thấy mặt là ta cam
lòng."
Vội truyền sửa tiệc quân trung,
Muôn binh nghìn tướng hội đồng
tẩy oan.
Thừa cơ trúc chẻ ngói tan,
2440. Binh uy từ ấy sấm ran trong
ngoài.
Triều đình riêng một góc trời,
Gồm hai văn võ rạch đôi sơn hà.
Ðòi cơn gió quét mưa sa,
Huyện thành đạp đổ năm tòa cõi
nam.
2445. Phong trần mài một lưỡi
gươm,
Những loài giá áo túi cơm sá gì !
Nghênh ngang một cõi biên thùy,
Thiếu gì cô quả thiếu gì bá
vương !
Trước cờ ai dám tranh cường,
2450. Năm năm hùng cứ một phương
hải tần.