- Lần lần tháng trọn ngày qua,
1790. Nỗi gần nào biết đường xa
thế này.
Lâm Truy từ thuở uyên bay,
Phòng không thương kẻ tháng ngày
chiếc thân.
Mày xanh trăng mới in ngần,
Phần thừa hương cũ bội phần xót
xa.
1795. Sen tàn cúc lại nở hoa,
Sầu dài ngày ngắn đông đà sang
xuân.
Tìm đâu cho thấy cố nhân ?
Lấy câu vận mệnh khuây dần nhớ
thương.
Chạnh niềm nhớ cảnh gia hương,
1800. Nhớ quê chàng lại tìm đường
thăm quê.
Tiểu thư đón cửa giã giề,
Hàn huyên vừa cạn mọi bề gần xa.
Nhà hương cao cuốn bức là,
Phòng trong truyền gọi nàng ra lạy
mừng.
1805. Bước ra một bước một dừng,
Trông xa nàng đã tỏ chừng nẻo xa:
"Phải rằng nắng quáng
đèn lòa,
"Rõ ràng ngồi đó chẳng là
Thúc Sinh ?
"Bây giờ tình mới tỏ tình,
1810. "Thôi thôi đã mắc vào
vành chẳng sai.
"Chước đâu có chước lạ đời
?
"Người đâu mà lại có người
tinh ma !
"Rõ ràng thật lứa đôi ta,
"Làm ra con ở chúa nhà đôi
nơi.
1815. "Bề ngoài thơn thớt nói
cười,
"Mà trong nham hiểm giết người
không dao.
"Bây giờ đất thấp trời cao,
"ăn làm sao nói làm sao bây
giờ ?"
Càng trông mặt càng ngẩn ngơ,
1820. Ruột tằm đòi đoạn như tơ
rối bời.
Sợ uy dám chẳng vâng lời,
Cúi đầu nép xuống sân mai một
chiều.
Sinh đà phách lạc hồn xiêu:
"Thương ơi chẳng phải
nàng Kiều ở đây ?
1825. "Nhân làm sao đến thế
này ?
"Thôi thôi ta đã mắc tay ai
rồi !"
Sợ quen dám hở ra lời,
Khôn ngăn giọt ngọc sụt sùi nhỏ
sa.
Tiểu thư trông mặt hỏi tra:
1830. "Mới về có việc
chi mà động dong ?"
Sinh rằng: "Hiếu phục
vừa xong,
"Suy lòng trắc dĩ đau lòng
chung thiên."
Khen rằng: "Hiếu tử
đã nên !"
"Tẩy trần mượn chén giải
phiền đêm thu."
1835. Vợ chồng chén tạc chén thù,
Bắt nàng đứng chực trì hồ hai
nơi.
Bắt khoan bắt nhặt đến lời,
Bắt quì tận mặt bắt mời tận tay.
Sinh càng như dại như ngây,
1840. Giọt dài giọt ngắn chén đầy
chén vơi.
Ngảnh đi chợt nói chợt cười,
Cáo say chàng đã giạm bài lảng ra.
Tiểu thư vội thét:
"Con Hoa!
"Khuyên chàng chẳng cạn thì ta
có đòn."
1845. Sinh càng nát ruột tan hồn,
Chén mời phải ngậm bồ hòn ráo
ngay.
Tiểu thư cười nói tỉnh say,
Chưa xong cuộc rượu lại bày trò
chơi.
Rằng:"Hoa nô đủ mọi
tài,
1850. "Bản đàn thử dạo một
bài chàng nghe."
Nàng đà tán hoán đê mê,
Vâng lời ra trước bình the vặn
đàn.
Bốn dây như khóc như than,
Khiến người trên tiệc cũng tan nát
lòng.
1855 Cùng chung một tiếng tơ đồng,
Người ngoài cười nụ người trong
khóc thầm.
Giọt châu lã chã khôn cầm,
Cúi đầu chàng những gạt thầm giọt
sương.
Tiểu thư lại thét lấy nàng:
1860. "Cuộc vui gảy
khúc đoạn trường ấy chi ?
"Sao chẳng biết ý tứ gì ?
"Cho chàng buồn bã tội thì tại
ngươi."
Sinh càng thảm thiết bồi hồi,
Vội vàng gượng nói gượng cười
cho qua.
1865. Giọt rồng canh đã điểm ba,
Tiểu thư nhìn mặt dường đà can
tâm.
Lòng riêng khấp khởi mừng thầm:
"Vui này đã bõ đau
ngầm xưa nay."
Sinh thì gan héo ruột đầy,
1870. Nỗi lòng càng nghĩ càng cay
đắng lòng.
Người vào chung gối loan phòng,
Nàng ra tựa bóng đèn chong canh
dài.
Bây giờ mới rõ tăm hơi,
Máu ghen đâu có lạ đời nhà ghen !
1875. Chước đâu rẽ thúy chia uyên,
Ai ra đường nấy ai nhìn được ai.
Bây giờ một vực một trời,
Hết điều khinh trọng hết lời thị
phi.
Nhẹ như bạc nặng như chì,
1880. Gỡ cho ra nợ còn gì là duyên
?
Lỡ làng chút phận thuyền quyên,
Bể sâu sóng cả có tuyền được vay
?
Một mình âm ỉ đêm chầy,
Ðĩa dầu vơi nước mắt đầy năm
canh.