Nhiều chất độc trong khói bếp
Theo các chuyên gia hô hấp, vấn đề khá nghiêm trọng vì trong thực tế tỷ lệ người dân sử dụng nhiên liệu rắn (củi, rơm rạ, than đá, phân động vật) còn rất phổ biến, không chỉ ở thôn quê mà ngay cả ở những thành phố lớn. Vào năm 2002, ước tính có gần 2/3 trường hợp tử vong ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương có liên quan đến việc sử dụng nhiên liệu rắn để nấu nướng.
Một số nghiên cứu cho thấy việc hít thở khói bếp làm tác động đến hệ miễn dịch. Cụ thể, những hydrocarbon thơm đa vòng – đặc biệt là benzo [a] pyrene, hiện diện số lượng lớn trong khói bếp - gây ức chế hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Benzo [a] pyrene, bản chất là chất sinh ung thư, cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi và những dạng ung thư khác. Nhưng nó còn chứa nhiều chất khác có thể làm giảm sự vận chuyển khí oxy trong máu. Tiếp xúc với khói bếp quá nhiều còn gây tổn thương tinh thể mắt.
Tuần qua, từ Hà Nội, phóng viên Margie Mason đã thực hiện một phóng sự cho hãng Thông tấn AP (bài viết này được dẫn lại ở nhiều tờ báo nước ngoài khác như The Guardian, Washington Post… ) ghi nhận thực trạng ô nhiễm không khí trong nhà, điều mà ít người nói đến. Theo tác giả, tình trạng ô nhiễm này đã giết chết khoảng một triệu rưỡi người mỗi năm trên khắp thế giới. Margie ghi nhận một trường hợp cụ thể, đó là ông Lương Văn Inh, 70 tuổi, sống trong một ngôi nhà sàn ở Điện Biên Phủ. Ông Inh cho biết đã bị suyễn từ nhỏ và tuy đã bỏ hút thuốc lá 25 năm nay nhưng bệnh của ông ngày càng nặng chỉ vì ông cứ phải hít thở khói bếp.
Khói bếp làm tăng nguy cơ nhiễm lao
Khói bếp và bệnh lao là vấn đề khá mới mẻ. Trong chuyến tìm hiểu về các dịch bệnh mới phát sinh và trỗi dậy ở châu Á – Thái Bình Dương vừa qua, theo Vinod Mishra, thành viên chương trình nghiên cứu của East-West Center (EWC), khói bếp làm tăng nguy cơ nhiễm lao vì nó làm giảm sự đề kháng với nhiễm trùng ban đầu và thúc đẩy vi khuẩn lao tiềm tàng trong người “thức dậy” gây bệnh. Một nghiên cứu của EWC ở Ấn Độ, quốc gia có một nửa số người trưởng thành nhiễm lao và 500.000 người tử vong hàng năm vì bệnh này, cho thấy người nào sử dụng nhiên liệu rắn để nấu nướng sẽ dễ mắc bệnh lao gấp 2,6 lần so với người sử dụng nhiên liệu sạch.
Người ta cũng ước tính một nửa số người lớn mắc bệnh lao ở Ấn Độ có liên quan đến khói bếp. Tại nước ta, vai trò của khói bếp trên bệnh lao chưa được biết nhiều, ngay cả những bác sĩ chuyên chữa bệnh này. Nhưng theo bác sĩ Đỗ Thị Tường Oanh, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, khói bếp là tác nhân gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở người không hút thuốc lá.
Dân Trí/Sài Gòn Tiếp Thị